කන්දේ ලන්දේ ගඟුලැල්ලේ පේනා තෙක්මානේ
මන බැන්දේ ඉන්දේ සුව පහසේ වාසේ ගම්මානේ
වෙල් යායේ දොළ පාරේ නිල්වන් ජලාසේ
ගං තීරේ ගුරු පාරේ සිරි දෙව් සිනාවේ
ඒ මව් තුරුල්ලේ සුරූපී යොවුන් ලාලනී
සංකේත වූ වාසනාවේ... ගම්මානේ...
කන්දේ ලන්දේ...
ඇල් හේනේ රුක් සෙවනේ ගෙපලේ විහාරේ
පූජාවේ බෙර නාදේ ගැමිගීත රාවේ
මා පුංචි කාලේ ලෑබූ ආදරේ සුන්දරත්වේ
යයිදෝ නවෝදෙන් මැකීලා... ගම්මානේ...
කන්දේ ලන්දේ...
ගායනය - රෝහණ බැද්දගේ
සංගීතය - රෝහණ බැද්දගේ
ගී පද - රෝහණ බැද්දගේ
රෝහණ බැද්දගේ තම ගමේ සුන්දරත්වය ගැන අපූරු ගීතයක් රචනා කොට ගයා ඇත.
“අපේ ගමට කියන්නේ උඩුව කියලා. හොරණ නගරයේ ඉඳලා මහ පාර දිගේ ආවොත් හැතැප්ම හතරක් විතර තියෙනවා. උඩුව කියන්නේ විශාල ගමක්. මහඋඩුව, කුඩාඋඩුව දෙකට බෙදිලා තියෙනවා. දකුණු උඩුව, උඩුව කියලා තවත් විදිහකින් බෙදිලා තියෙනවා. අපි ඉන්නේ මහ උඩුවේ. මගේ ලිපිනය උඩු ගොඩක් තියෙන නිසා මම ලියන්නේ කුඩා උඩුව කියලා. ගම මැදින් වැටී තියෙන කඳු වැටියක කෙළවර තමයි අපේ වත්ත තියෙන්නේ. දවසක් දා හැන්දාවේ මට හිතුණා ටිකක් විවේක ගන්න වත්ත උඩහ ගල්තලාවට යන්න. වටින් ගොඩින් ඇඳිරි වැටිල තියෙන බව දැක්කට පස්සේ තමයි ගල්තලාවෙන් පහළට බැහැලා ගෙදර යන්න හිතුණේ. එදා පුංචි කාලෙ ගමේ සුන්දරත්වයෙන් බිඳක් ගීතයට නැගුවා.
ඒ සුන්දරත්වය තුළම සැඟවුණු වේදනාවෙන් යුතුව රචනා කළ ගීතයක්.
ඇත්තටම මේ ගීතයෙන් අපිට කියන්නේ, ගමක් නාගරීකරණය වෙලා යන එක ගැන. බැද්දගේ ශූරීන් තමන්ගේ ගමට වෙන්න යන දේ ගැන ඉතාම සංවේදී සහ සංවේගජනක ආකාරයෙන් ප්‍රකාශ කරන්නේ. වෙල්යාය, දොල පාර, වැව, ගඟ, ගුරුපාර වගේ ගමක තියෙන ස්වාභාවික සම්පත්. මේවා ගමක තියෙන වාසනා සංකේත හැටියටයි එතුමා හඳුන්වන්නේ.
ඇල්හේන, විහාරය, දේවාලය බෙර නාදය, ගැමි ගිත රාවය වගේ ගැමියාගේ අභිචාර විධි ගැන. ඔවුන්ගේ ගායනය, නර්තනය, තොවිල් පවිල්, ඇදහිලි විශ්වාස ගැන කියනවා. අන්තිම පදයෙන් තමයි මේ ඔක්කෝම නැතිවෙලා යනවා කියලා තියෙන්නේ. "යයිදෝ නවෝදෙන් මැකීලා ගම්මානේ". ගම නාගරිකරණය වීමෙන් සොබාදහම වියැකී යාහැකි ආකාරය ඉතාමත් සූක්ෂ්මව ප්‍රකාශ කරලා තියෙනවා.
(උපුටා ගැනීම - ලංකාදීප ඒ.ඩී. රංජිත් කුමාර)
