Tuesday, July 7, 2020

සිරියා මේ සාරා ...

සිරියා මේ සාරා
නැගේවි හද මෝරා
දී ප්‍රේමේ අම ධාරා
හෝ ප්‍රේමේ අම ධාරා ....//

ප්‍රේමේ නුරා ගීත රාවේ ඇසෙන්නා
මේ පෙම් මල් පිපීලා මා හර්දේ පිරෙන්නා //

හෝ...

දින රාජයා ඈත අහසේ දිලෙන්නා
දී ප්‍රේමේ අම ධාරා
හෝ ප්‍රේමේ අම ධාරා

සිරියා මේ සාරා
නැගේවි හද මෝරා
දී ප්‍රේමේ අම ධාරා
හෝ ප්‍රේමේ අම ධාරා

ගංගා පිරීලා‍ ඉතිරී ගලන්නා
ගංගා පිරීලා‍ ඉතිරී ගලන්නා
ආලේ රසේ මා හදේහි නැගෙන්නා //

හෝ..

යාමී මේ දැන් පෙම් කුමාරි සොයාලා
දී ප්‍රේමේ අම ධාරා
හෝ ප්‍රේමේ අමධාරා

සිරියා මේ සාරා
නැගේවි හද මෝරා
දී ප්‍රේමේ අම ධාරා
හෝ ප්‍රේමේ අම ධාරා ....//

ගායනය - එච්.ආර්. ජෝතිපාල
පද - ඩබ්. විල්ෆ්‍රඩ් සිල්වා
සංගීත අධ්‍යක්‍ෂණය – ටී.ආර්. පාපා
1956 දී තිරගත වූ "සුරතලී" චිත්‍රපටියේ ගීයකි.

එච්. ආර්. ජෝතිපාල මහතාගේ පළමු චිත්‍රපට පසුබිම් ගීතයයි.

1954 දී තිරගත වූ "මස්තානා" චිත්‍රපටියට මොහොමඩ් රාෆි ගැයූ "දුනියා කේ සාරේ ගමොන් සේ බෙගානා" (Duniya Ke Saare Ghamon Se Begaana) ගීයෙන් තනුව උපුටා ගෙන ඇත.

මේ ගීතය අපි කවුරුත් එදා ඉඳන්ම ආදරය කරපු ගීතයක්. ලොකු කුඩා කාටත් කටපාඩම් වුණ, විනෝද වෙන අවස්ථාවකදී වුණත් නිරායාසයෙන්ම මුවගට නැගෙන මේ ගීතය එච්. ආර්. ජෝතිපාලයන් මුල්වරට සිනමාවට හඳුන්වාදුන් ගීතය බව ඔබ දැන සිටියා ද? නමුත් මේ ගීතය සුරතලී චිත්‍රපටියෙන් ඉවත්කරන්නට ගිය බවත් චිත්‍රපටි අධ්‍යක්ෂ සිරිල් පී. අබේරත්නයන් දැඩි ස්ථාවරයක ඉඳගෙන මේ ගීතය චිත්‍රපටියට ඇතුළත් කලබවත් ඒ නිසාම ජෝතිපාල කෙනෙක් අපිට උරුමවුණ බවත් ඔබ දැන සිටියා ද? බලමු මේ කතාව. මේ කතාව හම්බවුණේ අර්නස්ට් වඩුගේ මහතා රචනා කල අමරණී‍ය ජෝති යන කෘතියෙන්.

එච්. ආර්. ජෝතිපාලයන් ඒ වෙනකොට චිත්‍රපටි තුනක් එනම් පොඩිපුතා, මතභේදය සහ පෙරකදෝරු බෑණා යන චිත්‍රපටි තුනේම අවස්ථා ලැබුණත් යම් යම් හේතුන් මත ගිලීහී ගියා. ඉතාමත් කළකිරීමෙන් හිටපු ජෝතිපාලයන් ලිබර්ටි සිනමාහල වෙතට යනවා සිරිල් පී. අබේරත්නයන් හමුවන්නට. එතුමා යන්නේ ස්ටැන්ලි ඕමාර් සහ එම්. පී. ගැමුණු යන කලාකරුවන් දෙපල සමගයි. අබේරත්නයන් ජෝතිපාලයන් එතෙක් ගයා තිබූ ගී තැටි අසා "මම හුඟක්ම කැමතියි අළුත් අයට අත දෙන්න. කිසි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ඔයා හෙටම එන්න" කියා කියනවා. ඒ වෙලාවේ තමයි ජෝතිපාලයන්ට දැනුණේ, තමන්ට සිනමාවේ දොරටු විවර වුණා කියලා. එතුමාව තෝරාගන්නේ චිත්‍රපටියේ නළු ආනන්ද ජයරත්නයන්ගේ පසුබිම් හඬට. ඉතින් සිරිල් පී. අබේරත්නයන්ට පුදුම ඉවක් තිබුණා ද කියලා හිතෙනවා ජෝතිපාලයන් ගැන එවන් සිනමාවේ ආරම්භක යුගයේ මෙවැනි තෝරාගැනීමක් බය නැතුව කරන්න.

ඉතින් ජෝතිපාලයන් කැටුව මේ පිරිස ඉන්දියාවේ මදුරාසියේ වාහිනී චිත්‍රාගාරය වෙත යනවා මුලින්ම ගීත පටිගත කරන්න. මීට එකතුවෙනවා ධර්මදාස වල්පොල, ජී.එස්.බී. රාණි පෙරේරා, ස්වර්ණා අබේරත්න (සිරිල් පී. අබේරත්න මහතාගේ දියණිය), අබේරත්න මහතාගේ බිරිඳ සහ පුතාත්. හැබැයි චිත්‍රපටියේ මේ ගීතය පටිගත කරන විටත් නැවතත් ප්‍රශ්නයක් ජෝතිපාලයන්ට පැන නගිනවා. එයට හේතුව ඒ චිත්‍රපටියේම එන "ප්‍රේමේ මෝරන කාලේ" ජී.එස්.බී.රාණි පෙරේරා / ධර්මදාස වල්පොල ගීතයට ජෝතිපාලයන්ට පොඩි කොටසක් ගයන්න තියෙනවා. ඒ කොටස ඇහුවායින් පස්සේ, චිත්‍රපටියේ කාර්මික අධ්‍යක්ෂ වූ ඉන්දීය ජාතික කේ. වෙම්බු නමැත්තා "අපෝ මෙයාට Screen Voice එකක් නැහැ. මෙයාව ගන්න එපා ෆිල්ම් එකට. එහෙම වුණොත් ෆිල්ම් එක සවුත්තු වෙනවා" යනුවෙන් පවසනවා.

දැන් අබේරත්න මහතා කල්පනා කරනවා මොකද කරන්නේ? අළුත් ගායකයෙක්ව තමුන් එක්කගෙන ආවා. මේ අතරේ මානසිකව වැටුණු ජෝතිපාලයන් අබේරත්න මහතාගේ දියණිය වූ ස්වර්ණා අබේරත්නයන්ට සහ පුතණුවන්ට ඉතාමත් හැඬූ කඳුලෙන් කියා සිටිනවා "අයියෝ බබා. මට ආපහු ලංකාවට යන්න බැහැ. කොල්ලෝ මට ගල් ගහලා මරා දමාවි. මම බදුලු කෝච්චියට ගිහින් 'ටකස්' වෙනවා" යනුවෙන්. ඉතාමත් දුක හිතුණු ස්වර්ණා දියණිය තම මවට අබේරත්න මැතිණියට මේ ගැන පවසනවා. අවසානයේ දී අබේරත්න මහත්මිය තම සැමියාට පවසනවා, "වෙම්බු නෙමෙයි ලංකාවට යන්නේ. ඔයයි ෆිල්ම් එක අරගෙන ආපහු ලංකාවට යන්නේ. ඔයා වෙම්බුට අවනත වෙන්න එපා. එහෙම වුණොත් ඔයාට ජීවිතයකටත් වග කියන්න වෙයි. ඒ නිසා ඔය ළමයව නිකම්ම යවන්න එපා. ගීත දෙකක්වත් දෙන්න" කියා. සාමාන්‍යයෙන් අබේරත්න මහතා තම බිරිඳට ගරු කරන කෙනෙක්. ඒ නිසාම තමන්ගේ දැඩි ස්ථාවරය තබාගෙන කාර්මික අධ්‍යක්ෂකට යටත් නොවී අබේරත්නයන් චිත්‍රපටියේ මේ ගීතය සමග ගීත 4 ක්ම ජෝතිපාලයන්ට ලබාදෙනවා. 

ඉතින් මේ ගීතය චිත්‍රපටියට පෙර තැටිගත කරලා ගුවන්විදුලියෙන් ප්‍රචාරය වූ නිසාම ජෝතිපාලයන්ගේ හඬ ශ්‍රාවක අවධානයට යොමු වී තිබුණා. ඒ කාලයේ අද වගේ නෙමෙයි. චිත්‍රපටියට පෙර එහි ගීත ගුවන්විදුලියෙන් ප්‍රචාරය වෙනවා. ගීත පොත් පවා නිකුත් වෙනවා. ප්‍රේක්ෂක අවධානය ඒවාට යොමුකරලා තමයි චිත්‍රපටිය ප්‍රදර්ශනය කරන්නේ. එතකොට සිංදු හොඳ නම් ෆිල්ම් එක නැගලා යනවා. ගුවන්විදුලිය ඒ සඳහා මහඟු මෙහෙවරක් කලා. ගී තැටි සමාගමුත් ඒ සඳහා උදව් කලා. ඉතින් මේ ගීතයත් HMV (His Masters Voice) WN586 අංක දරණ ගීත තැටියේ (LP Record) තැටිගත වෙලා තියෙනවා. 

ඉතින් පොදුජන ගායකයා ලෙස විරුදාවලිය ලත් ජෝතිපාලයන්ට ඒ තත්ත්වෙට පත්වෙන්න සිරිල් පී. අබේරත්න මහතා ඇතුළු පවුලේ සැම කරපු උදව්ව ගැන අපි කවුරුත් දැනගත යුතුයි. ඔවුන්ට ගරු කල යුතුයි.

සුරතලී චිත්‍රපටිය ගැන සැකෙවින්
තිරගත වූ දිනය – 1958 සැප්තැම්බර් 19
නිෂ්පාදනය – ජබීර් ඒ. කාදර්
කතාව හා දෙබස්, තිර නාටකය, අධ්‍යක්ෂණය - සිරිල් පී. අබේරත්න
කාර්මික අධ්‍යක්ෂණය - කේ. වෙම්බු (ඉන්දීය ජාතික)
නැටුම් - ශේෂා පලිහක්කාර සහ පිරිස
සංගීත අධ්‍යක්ෂණය – ටී. ආර්. පාපා (ඉන්දීය ජාතික)
ගීත ප්‍රබන්ධය – ඩබ්ලිව්. විල්ෆ්‍රඩ් සිල්වා
ගීත පටිගත කිරීම – වාහිනී චිත්‍රගාරය (මදුරාසිය)
ගීත සංඛ්‍යාව - 12

(මාධව විජේසේකර)



වස්සානේ සිනා සලයි සිහිනයක් වගේ...

තම පුතු විසින් සංගීතවත් කල ගීතයක් ගායනය කරන්නට ලැබෙන්නේ නම් මවකට එය මහත් භාග්‍යයක් නොවන්නේද. එමෙන්ම තම ස්වාමියා විසින් සංගීතවත් කල බොහෝ ගීතද ගායනා කරන්නට ඈ වාසනාවන්ත වූවාය.
නමුත් අපගේ අවාසනාවට අද ඈ අප අතර නැත. මාලනී බුලත්සිංහ ගුරු මෑණියනි ඔබ අපේ සිත් තුල සදා අමරණීයයි.......

වස්සානේ සිනා සලයි සිහිනයක් වගේ
ගම්මානේ මිහිර දැනේ අරුමයක් වගේ
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ගී පද කී මට මාල ගිරා

පන් ගසකින් තලන්නම්
කෙහෙ රොද ඇද දුවන්නම්
දෑතේ වෙලී නටන්නම්
නෝක්කාඩු කියන්නම්
බොරු තරහක් අරගෙන මා දිහා බලනවාද
සාවියක වගේ ගුලි වී තුරුලෙ නිදන තුරුම
ගී පද කී මට මාල ගිරා

වස්සානේ සිනා සලයි සිහිනයක් වගේ
ගම්මානේ මිහිර දැනේ අරුමයක් වගේ
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ගී පද කී මට මාල ගිරා

නින්දා ගිණි නිවේවි
මාල හතක් දිලේවී
කිරි සුවඳින් පිරේවි
නැවුම් කවක් ගෙතේවී
සිදාදියට සිත කැන්දා යළිදු නොයනවාද
ගම් දොරකඩ මා නවතා දෙවා කඳුළු සිතට
ගී පද කී මට මාල ගිරා

වස්සානේ සිනා සලයි සිහිනයක් වගේ
ගම්මානේ මිහිර දැනේ අරුමයක් වගේ
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ඈත දුර ගෙවා ආයේ වඩිනවා
ගී පද කී මට මාල ගිරා
ගී පද කී මට මාල ගිරා

ගායනය - මාලනි බුලත්සිංහල
සංගීතය - කසුන් කල්හාර
ගී පද - විදුර ඩයස් (ආදි ආනන්දියෙකි)

මේ ගීතය ලියැවෙන්නේ 99/ 2000 කාලයේදී. මෙය එක්වරම බිහිවුන ගීතයක් වන්නේ නෑ. මාලනිය තමාට ගීතයක් ලියාදෙනමෙන් විදුරගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා. ඒ ඇය ඔහුගේ දක්ෂතා පිලිබඳව වැටහීමක් තිබෙන නිසාවෙන්. ඔහු විසින් රචිත යුග ගීයක් මාලනියගේ සිත්බැඳ ගන්නා නිසා තමයි මාලනිය එවැනි ඉල්ලීමක් සිදුකරන්නේ. විදුර ඒ සඳහා වැඩි උනන්දුවක් නොදක්වන්නේ මාලනිය නිකම් කියූ දෙයක් කියා සිතායි. නමුත් දෙතුන් වතාවක් ඔහුට මෙය කියන නිසාවෙන් ඔහුට මෙය සිදුකරන්නටම වෙනවා.

මාලිනී ඇන්ටි හමුවෙන ගාණෙම අහනවා සින්දුවක් ලිව්වද කියලා. මම 'ඔව්' ලියනවා කිය කියා හිටියා. ඔය අතරේ අපේ ගෙදර අය පදිංචිය වෙනස් කරනවා. තාත්තා වරායේ වැඩ කරන නිසා බ්ලූමැන්ඩල්වල වරාය නිවාසවලට එන්න වෙනවා. ඒ වෙනකොටත් මම ප්‍රේමයක පැටලිලා හිටිය නිසා මේ දුරස්වීම මට හොඳට දැනෙනවා. නිතර හමුවුණ එක නැති වෙනවා. ටෙලිෆෝන් තිබුණෙත් නැති නිසා ලියුම්වලින් විතරයි ගනුදෙනුව. මගේ ප්‍රේමවන්තිය දිග ලියුම් එවනවා මල් පෙති එහෙම දාලා. මම ලියුම් ලිව්වට දාන්න මට සල්ලි නෑ. ඒවා මගේ සාක්කුවෙම තියෙනවා. ඒ නිසා සිත් තැවුල් තිබුණා. ඔය කාලේ තමයි මාලනී ඇන්ටි සින්දුව ඉල්ලන්නේ. එයාට දෙන්න හිතාගෙන මම බර වචන දාලා සින්දුවක් ලියනවා.

මේ දළු ලෑ ඝනදුරට හොරෙන්
සඳ සුවඳ දැනේ නම්
නොමියේ මැයි සඳ සිසිල සිතින්
ගනදුරට බියයි මං . . .

මේක යුග ගීයක්. නමුත් මාලිනී ඇන්ටිගේ CD එකට ඒ වෙනකොටත් යුග ගී 2 ක් තිබුණ නිසා මට වෙන ගීතයක් ලියන්න වුණා. ඒක ලිව්වේ කසුන් කරපු melody එකට. කසුන් ගිටාර් එක play කරත්දි ඒ melody එකට මට ආව වචන ටික තමයි 'ගී පද කීමට මාල ගිරා' කියන වචන ටික. ගීතය ඉවර කරන්න මාසයක් විතර ගියා. කසුන් වරින් වර හදන melody එක මට දුරකථනයෙන් කියනවා. මම ඒක අහගෙන පද ලියනවා. ඒ කාලේ දුරකථන පහසුකම් නැති නිසා අල්ලපු ගෙදර දුරකථනයට තමයි කසුන් ජචතත දෙන්නේ.

දුරකථනයෙන් ගලා ආපු කසුන්ගේ melody එක විදුර ලිව්ව පද පේළි සුන්දර ගීතයක් නිර්මාණය කළා. මාලිනී බුලත්සිංහල කළ අවසන් සංයුක්ත තැටිය වුණ 'මොනාලිසා'ට එය ඇතුළත් වුණා.

ගීතය පටිගත කළ දවසේ මාලිනී බුලත්සිංහල විදුරට ද ආරාධනා කළා. අහම්බයකින් ඒ දිනය විදුරගේ උපන් දිනය වුණා.

'ඒ කාලේ ගීත රචකයෙකුට සින්දුවක් ලිව්වම රුපියල් 2000/- ක් දුන්නා. මාලිනී ඇන්ටි මට ඇඩ්වාන්ස් එකක් විදියට රුපියල් 1000/- ක් දුන්නා. ඒ ආසන්නයේම දිනක ඈ විදේශ සංචාරයකට පිටත්ව ගියා. ඒත් ඈ ආපසු ආවේ නෑ. ඊට පස්සේ මම කසුන්ට 'සොඳුරු සිතුවම්' ගීතය ලිව්වා. ඔහු ඒක ගායනා කළේ නිරංජලා මංජරීත් එක්ක.'

මාලිනී බුලත්සිංහලට සින්දු ලියන කොට ප්‍රේමයේ සිත් තැවුල් මැද සිටි විදුර සිය ප්‍රථම ප්‍රේමයම වූ ඇය අද ඔහුගේ ප්‍රිය බිරිය කරගෙන සිටී. ඇය සමිතාය. එසේම 'සිහෙල තෙසරණ' පුතුය. ඔවුන් සමඟ ආදරණීය ජීවිතයක් ගෙවමින් වර්තමානයේ බොහෝ පොත් දොරට වැඩීම්, ගී දොරට වැඩීම් ඔහුටම ආවේණික ගැඹුරු හඬ පෞරුෂයකින් ඉදිරිපත් කරමින් කලා ලොව දිගු ගමනක නියුතු වෙනවා.

(සරසවිය)



නිදි නැති රැය පුරාවට ...

නිදි නැති රැය පුරාවට කිසි නිමක් නැති සිතිවිලි සයුරටත් වැඩි මිස අඩුත් නැති අවසානයේ දී ඒ හැම බොඳ මීදුමක් සේ ඈතට පාවි පාවි ගිය හැටි මතකයි ජිවිත...