Wednesday, July 15, 2020

උදුම්බරා හිනැහෙනවා ...

ධර්මසේන පතිරාජ 'බඹරු ඇවිත්' චිත්‍රපටයට අවධානය යොමු කරන්නේ 'පොන්මනී' නිර්මාණය කිරීමෙන් ඉක්බිතිවය. 1978 අගෝස්තු තිරගත වූ මෙම චිත්‍රපටයට ආසක්ත වූ බොහෝ දෙනෙක් එහි ‍'උදුම්බරා හිනැහෙනවා' යන තේමා ගීතයට වඩාත් කැමැතිය. සැබවින්ම චිත්‍රපට සංගීතයේ කැපී පෙනෙන වෙනසක් සලකුණු කළ එම ගීතය සංගීතවත් කරනු ලැබුවේ ප්‍රේමසිරි කේමදාස සූරින්ය. චිත්‍රපටයේ චරිතයක් තරමටම සමස්ත චිත්‍රපටය පුරාවටම නිම්නාද දෙන, චිත්‍රපටයත් ගීතය හෝ සංගීතයත් වෙන්කර හඳුනාගැනීමට නොහැකි තරමට අන්‍යෝන්‍ය බැඳීමෙන් යුතු එහි පද රචකයා ඩබ්ලිව් ජයසිරිය. පොල්හේන්ගොඩ, තලකොටුව වත්ත පී.බී ඉලංගසිංහගේ නවාතැන්පොළේදී ජයසිරි අයියා කාමරයට දමා සිරකොට එම ගීතය ලියවා ගත් අයුරු ඉලංගසිංහ විසින් මීට පෙරාතුව හෙළිකර තිබුණි. එම සිදුවීමට මුහුණ දුන් ඔහු මිස එම අත්දැකීම හෙළිකරන්නට වෙනත් සුදුස්සෙකු සිටිය හැකිද?

"මං ඒ වෙද්දී සිංදුවක් හැටියට ලියලා තිබුණේ සනත් නන්දසිරි ගායනා කරන 'සුළං හමයි ලොව නැළවෙයි' කියන ගීතය විතරයි. මං දන්නා තරමට පතී ඒ වෙද්දී ඒකවත් අහලා තිබුණේ නෑ. අනෙක් අතට ඒ වෙද්දී රටේ නම් දරාපු ගීත රචකයෝ තොගයක් හිටියා.

මහගම සේකර, අරිසෙන් අහුබුදු, හියුබට් දිසානායක, ප්‍රේමකීර්තිද අල්විස්, කේ ඩී කේ ධර්මවර්ධන, සුනිල් ආරියරත්න වගේ අය ඉදිරියෙන්ම හිටියා. ඉතිං 'බඹරු ඇවිත්' එකේ තේමා ගීතය ලියන්න කීවට මං ඒකෙ තිරනාටකය කියවලා වැඩේ කල් දදා හිටියා. ඔහොම ඉන්න දවසක පී.බීගෙ ගෙදර ගියාම මොකක් හෝ දේකට මං එයාගෙ කාමරේට ගියා. පතී මං ඇතුළේ ඉඳිද්දී දොර වහලා යතුර දැම්මා.'සිංදුව ලියලා මිසක් එළියට එන්න බෑ. උඹට ඕන කඩදාසි පෑන් පැන්සල් ඔක්කොම මේසෙ උඩ තියෙනවා"කීවා. කන්න, බොන්න, සිංදුවක් කියලා විනෝදවෙන්න කට්ටිය සෙට්වෙන මෙතන පතීලා කල්තියාම වැඩේ සැලසුම් කරලා තිබුණු විත්තිය මට ඒකෙන් තේරුණා. ඉතිං මොනව කරන්නද? පතීලා එළියේ අඩිපුඩි ගහනවා. ආතල් එකේ ඉන්නවා. මං ඇතුළේ කඩදාසි ගොඩක් එක්ක හිරවෙලා සිංදුව ලියනවා"

ජයසිරි අයියා එම අතීත සිදුවීම සිහිපත් කරමින් කියා සිටියේ තමාට වඩාත් අමාරුවුණේ ගීතය ලිවීමටත් වඩා තමා කාමරයේ සිරවී සිටියදී, ඉන් පිටත පතීලා, පී.බීලා ඇතුළු පිරිස මධුවිතෙන් සප්පායම් වෙමින් සිටිනු දැක එතැනට යාමට අවස්ථාව නොලැබීමෙන් උපන් නොසන්සුන්තාව දරා ගැනීම බවයි.

''උදුම්බරා....හිනැහෙනවා...ඉර අඳුරට හැංගෙනවා..

දස දහසක් සම් මස් ඇට සිනහ කඳුළු වැහි වැහැලා

ගිනිගෙන රත්වුණු දවසක් හිනැහෙන එක සැන්දෑවක... '

උදුම්බරා හිනැහෙනවා......

මේ අයුරින් ලියැවුණු ගීතය එකවරම පතීගේ පිළිගැනීමට ලක්නොවුණු බැව් ජයසිරි අයියා කියා සිටියි.

"සිංදුව ලියලා දොර යටින් යැව්වා. 'හරි නෑ කියලා' ආයෙම එවනවා. ආයෙත් ලියනවා. ආයෙ යවනවා. ඔහොම කරලා පස් හය වතාවකට පස්සෙ දොර ඇරුණා. ඒ කියන්නෙ පතීගෙ හිතට ඇල්ලුවා කියන එක"

ඒ අයුරින් ලියූ ගීතයත් රැගෙන දවස් දෙක තුනකට පසුව පතී සහ ජයසිරි කේමදාස මාස්ටර් සොයා ගියහ. ගීතය වරක් දෙවරක් උඩින් පල්ලෙන් කියවා බැලූ මාස්ටර්, එකී පද රචනය සම්බන්ධයෙන් තමා සෑහීමට පත්වන බවට ඉඟිකරන බැල්මක් හෙළා හිස සෙලවූ බැව් ජයසිරි අයියා කියයි.

"කේමදාස මාස්ටර් සිංදුවකට තනුවක් කරද්දී ඒකෙ පද මාරු කරනවා. සමහර ඒවා වෙනස් කරනවා. උඩ යට මාරු කරනවා. ගොඩක් වෙලාවට හදල දෙන්න කියලා එයා යෝජනා කරලා ආපහු දෙනවා. එහෙම තමා. ඒත් මගෙ ගීතයේ ඉස්පිල්ලක් පාපිල්ලක් වත් වෙනස් කළේ නෑ. එයා තමා ඒක නොමියෙන ගීතයක් බවට පත් කෙරුවෙ.  

"උදුම්බරා හිනැහෙනවා
ඉර අදුරට හැංගෙනවා
දස දහසක් සම් මස් ඇට
සිනා කදුළු වැහි වැහැලා
ගිනිගෙන රත්වුණු දවසක
සැනසෙන එක හැන්දෑවක
උදුම්බරා හිනැහෙනවා......

මුහුදු කොණේ සුදු වැල්ලේ
ඉර හැංගෙන එක මොහොතක
උදුම්බරා හිනැහෙනවා.....

කළුවර දුම එක හුස්මට
මුලු ලෝකෙම වසාගන්න
ගිනි දිය ලෝ දිය වැස්සේ
කිරි සල්කිරි උදුම්බරා.....
සිනා කදුළු වගුරනවා

ආදරයේ ඔබ ඔබමය
මා ඔබ නොව
ඔබ මා නොව
දවසක්දා......
හඳුනාගත්තොත් ඔබ මා......
හඳුනාගත්තොත් ඔබ මා......

ඒ මොහොතෙම එක හුස්මට
උපදිනවා ගිනි රස්නය
සීතලෙන්ම......
හඳුනාගත්තොත් ඔබ මා......

මහ මුහුදම ගොඩට ගලා
රත්වුණු හිරු පායන්නට
රත්වුණු හිරු පායන්නට
ගොඩබිම මහ මුහුදක් විය

මහ මුහුදම ගොඩබිම විය

උදුම්බරා කඳුළු සළයි......
උදුම්බරා කඳුළු සළයි......
කදුළු සළයි.... කදුළු සළයි.....

ගී පද : ධර්මසේන පතිරාජ සහ ඩබ්ලිව්.ජයසිරි

සංගීතය - ප්‍රේමසිරි කේමදාස
ගායනය - ටී.එම්.ජයරත්න, අයිවෝ ඩෙනිස් සහ සුනිලා අබේසේකර

 "ඇත්තටම ඒ ගීතය ලියැවුණේ “බඹරු ඇවිත් “කේන්ද්‍රීය චරිතය වූ හෙලන් පාදක කරගෙන. හෙලන් ගේ චරිතය රඟපෑවේ මාලිනී ෆොන්සේකා. දිඹුල් ගෙඩිය හට ගන්නේ මල පිපෙන්නේ නැතිව. හෙලන්ගේ චරිතයත් එහෙම මලක් වෙන්න කලින් හට ගත්ත දිඹුල් ගෙඩියක් විදිහටයි මම දැක්කේ. සොබා දහම හා බැඳුණ මිනස් ජීවිතයේ අරුත මේ ගීතය තුළින් ඉස්මතු කරන්නයි මම වෑයම් කළේ. අවසානයේ මට මේ ගීතය වෙනුවෙන් ජනාධිපති සම්මානයකුත් පිරිනැමුණා"

1979 දී හොඳම චිත්‍රපටියට හා හොඳම චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය සඳහා ජනාධිපති සම්මානයට පාත්‍ර විය.  මීට අමතරව 1978 දී රුසියාවේ 'මොස්කව් අන්තර්ජාතික සිනමා උළෙලෙහි' ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කරන්නට මෙම සිනමා පටයට අවකාශ ලැබින.

මෙම චිත්‍රපටය නිර්මාණය සඳහා එවකට පැවති දේශපාලන වාතාවරණය බලපා ඇතිබව පෙනේ. චිත්‍රපටයෙන් විදහා දැක්වෙන්නේ දේශපාලනීකරණය තුල සමායයේ ඇතිවී තිබෙන වෙනස් තත්වයන්ය. ඔබ මෙය නරඹා ඇතිනම් මා පවසන දේ කෙතරම් දුරට නිවැරදිද යන්න වැටහේවි. මා චිත්‍රපට රසිකයෙක් වන නිසාම නොව මෙහි එවකට පැවති සමාජ තත්වය මනාව උලුප්පා පෙන්වන බැවින් එය ගැන යමක් නොකියා බැරි තරම්ය. චිත්‍රපටයට වඩා ගීතයට ඇළුම් කරන්නෝ මට කමා කරත්වා. 

චිත්‍රපට කතාව සැකෙවින් ගත්කල ධීවර ගම්මානයකට නගරයෙන් පැමිනෙන පිරිසක් නිසා එහි ගැමියන්ගේ ජීවන විලාශයට හා ආර්ථිකයට දැඩි පහරක් එල්ලවේ. නාගරික පිරිස ගමට පාතබන අවස්ථාවේ මේ පිලිබඳව කල්තියා හඳුනාගන්නා ධීවර ප්‍රධානියා ගම්මුන්ට පවසන්නේ 'උඹලා ප්‍රවේසම් වෙයල්ලා බඹරු ඇවිල්ලා' යනුවෙනි.

ටික කලකින්ම ගමම තම ආධිපත්‍යයට නතුකර ගැනීමට නගරයෙන් ආ පිරිස  සමත් වෙති. චිත්‍රපටය තුල ලේ වැගිරීම් කිහිපයක්ද දැකගත හැකිය. නාගරිකයන් අතරම සිටින තරුණයෙක් ගමට සිදුවන බලපෑම වටහාගෙන ඒ පිලිබඳව ගම්වැසියන් දැනුවත් කිරීමට කටයුතු කලත්...අවාසනාවක මහත, ගම්වැසියෝ කිසිවෙකුටවත් ඔහුගේ අදහස් තේරුම් ගැනීමට හැකියාවක් නොලැබේ. එයට හේතුව ඔහු එය පහදාදෙන අයුරේ වැරැද්දක්ද නැතිනම් ගැමියාගේ උගත්මේ ඌනතාවයක්ද යන්න වෙනමම කතාකල යුත්තකි. අවසනදී තරුණයා තම පරාජය පිලිගෙන නැවත කොළඹ බලා පිටත්වේ. මෙම තරුණයා එදා පැවැති වාමාංශික දේශපාලනය නියෝජනය වන බවක් පෙනේ. එවකට පැවති ධනවාදී සමාජ ක්‍රමය සහ ආර්ථිකය පිලිබඳව හා එයට එරෙහිවන වාමාංශික ව්‍යාපාරය පිලිබඳ මනාව විග්‍රහ කරන සාර්ථක සිනමා කෘතියක් ලෙසට මෙය ඉතිහාසයට එක්වේ.





No comments:

Post a Comment

නිදි නැති රැය පුරාවට ...

නිදි නැති රැය පුරාවට කිසි නිමක් නැති සිතිවිලි සයුරටත් වැඩි මිස අඩුත් නැති අවසානයේ දී ඒ හැම බොඳ මීදුමක් සේ ඈතට පාවි පාවි ගිය හැටි මතකයි ජිවිත...